Hebben we niet allemaal angsten. In heftige en mindere mate hebben we allemaal wel iets waar we bang voor zijn. Zo ben ik bang voor spinnen. Kan je voorstellen zo’n klein beestje, ik ben wel tig x zo groot en toch ben ik er bang voor. Ook ben ik bang voor onweer. Weet nog dat ik vroeger als klein meisje door mijn mam uit bed werd gehaald als het onweerde. Gevaarlijk vertelde ze mij. Dat heb ik onthouden en nog steeds als het begint met rommelen en lichten ervaar ik weer een soort van angst.
Rationeel
Nou ben ik al weer heel wat jaartjes ouder en weet inmiddels dat ik mijn bed niet uit hoef als het onweert. Toch als primaire reactie, schrik ik nog altijd als het start met onweren. Vroeger ging ik dan onder mijn deken liggen met een koptelefoon op mijn hoofd. Een glimlach op mijn gezicht als ik dit schrijf. Inmiddels doe ik dat allang niet meer. Rationeel weet ik dat ik niet bang hoef te zijn voor onweer. En mijn primaire reactie van een oncontroleerbare panische angst herken ik gelukkig gelijk.
Instinct
Uiteraard zijn er ook angsten die heel nuttig zijn. Die ons laten overleven. Stel je voor dat je geen angst zou hebben als er een grote tijger je tuin in komt inlopen of een dikke slang in je groenperkje voor de deur. Of als iemand met een mes loopt te zwaaien die duidelijk niet helemaal happy is. Goed om deze angst te ervaren en primair te reageren. Rennen zou ik zeggen 😊
Basisangsten
We hebben als mens basisangsten die ons gedrag sturen. Ze zijn niet altijd helder en het vraagt bewustzijn om te weten welke angsten jouw gedrag beïnvloeden. Onze basisangsten zijn:
– Falen
– Afwijzing
– Verlies
– Pijn
Als je erkent welke levensomstandigheden jouw zorgen c.q. onrust bezorgen en daar iets dieper naar kijkt heb je vaak de angst te pakken die jou het meest triggert. Weglopen voor deze angst is wat we vaak doen.
Zelf-afwijzing
Afwijzing bijvoorbeeld is een hele duidelijke en veel voorkomend. Waarom zoeken we goedkeuring bij de ander, “pleasen” we, laten we onze grenzen overschrijden? Doen we ons zelf geweld aan, in welke vorm dan ook? Omdat we niet afgewezen willen worden. Ik kom het vaak tegen in coaching en herken het ook bij mezelf. In “Verslaafd aan Liefde” toont schrijver Jan Geurtz dat onze zoektocht naar liefde en erkenning voortkomt uit een fundamentele zelf-afwijzing. Die proberen we te compenseren door waardering van anderen. Maar dat werkt averechts: het versterkt juist die fundamentele onzekerheid en afhankelijkheid.
Rationeel of irrationeel
Hoe om te gaan met angst? Vraag je af welk deel van de angst rationeel is en welk deel irrationeel.
Als jouw angst rationeel is, wat kan je doen om ze te verminderen? Als jouw angst irrationeel is, heb je een ander perspectief op de situatie nodig. Begin met jezelf die vraag te stellen. En luister naar je antwoord. Het zal misschien maar zo stap één kunnen zijn om minder angstig te zijn 😊